مقابله با جنگ دارويي

گروه اجتماعي

　رييس هيات‌مديره سنديكاي صاحبان صنايع داروهاي انساني ايران گفت: «صنعتگران دارو راه خود را ادامه مي‌دهند؛ شرايط تحريم فعلي ديگر سخت‌تر از دوران دفاع مقدس نخواهد بود. در زمان جنگ تحميلي 12 كارخانه داروسازي ساختيم و بسياري از كارخانه‌هاي فعلي در زمان جنگ ساخته شده‌اند. امروز هم هيچ نيازي به شركت‌هايي كه سال‌ها مواد اوليه دارويي به ما مي‌فروختند و اكنون نمي‌فروشند نداريم؛ صنعتگران و دانشگاهيان به راحتي در داخل كشور مي‌توانند نسبت به سنتز و توليد مواد اوليه دارويي اقدام كنند.در حال حاضر 50 درصد مواد اوليه،
آنتي بيوتيك‌ها و مواد اوليه داروهاي خاص در كشور توليد مي‌شود و نتيجه سخت‌گيري‌هاي تحريم، مثبت بوده است. دانش، تجهيزات و ظرفيت صنعت دارويي كشور در شرايط فعلي و با وجود تحريم‌هاي ناجوانمردانه دارو به گونه‌اي است كه به راحتي مي‌توانيم از اين شرايط عبور مي‌كنيم.»

احمد شيباني كه روز گذشته در مراسم افتتاح چهارمين نمايشگاه بين‌المللي ايران فارما صحبت مي‌كرد در ماه‌هاي پاياني دولت دهم و به عنوان رييس وقت سازمان غذا و دارو، نابساماني بازار ارز و تحريم غيرمكتوب دارويي عليه ايران را تجربه كرد و روز گذشته هم درباره عبور از شرايط فعلي ابراز اطمينان كرد اما در عين حال هشدار داد: «همواره دارو در طول تاريخ از تحريم مستثني بوده اما اكنون متاسفانه داروي ايران دچار اين مساله شده است. به دروغ مي‌گويند دارو را تحريم نكرده‌ايم اما در روزها و ماه‌هاي گذشته برخي شركت‌هاي خارجي با داشتن 40 سال سابقه همكاري تجاري با ايران به صراحت اعلام كرده‌اند كه حتي يك گرم ماده اوليه به شركت‌هاي دارويي ايران نمي‌دهند.شرايط تحريم فعلي دارو را براي پيشرفت و سازندگي خود تجربه مي‌كنيم؛ 97درصد دارو از نظر عددي داخل كشور توليد مي‌شود و مردم نبايد هيچگونه نگراني در زمينه تامين دارو داشته باشند. صنعت دارو با پشتيباني دولت به تحريم‌كنندگان و كساني كه تمايل ندارند توسعه ما را ببينند، پاسخ خواهد داد.» غلامرضا اصغري؛ رييس سازمان غذا و دارو هم ضمن بازديد از اين نمايشگاه، شرايط پيش روي فعالان صنعت داروسازي را مورد توجه قرار داد و گفت: «در اين شرايط خاص و شرايط تحريم بحث دارو يكي از خطوط دولت است و دولت سعي دارد تا تامين اوليه صورت بگيرد. اميدواريم با اين تحريم‌هاي جديد بتوانيم نيازهاي دارويي كشور را تامين كنيم و خواهيم كرد.امسال ميزان ترخيص دارو و مواد اوليه آن از گمرك، تقريبا معادل آن چيزي است كه در سال 96 بوده است همچنين ميزان تخصيص ارز بيش از شش ماه اول سال بوده است.مردم امروز از نظر تامين داروي موردنياز در شرايط مطلوبي قرار دارند و ظرفيت‌هاي خوبي در صنعت دارو وجود دارد و مي‌توانيم با تمام كشورهاي دنيا تبادل دانش و تجربه داشته باشيم ضمن اينكه 97 درصد توليد دارو در داخل كشور انجام مي‌شود.سازمان غذا و دارو هم حامي تمام شركت‌هاي دارويي در زمينه دارو رساني به مردم است.»

اصغري همچنين در حاشيه بازديد از اين نمايشگاه، از مصوبه 500 ميليون دلاري سران سه قوه بابت كمك به بيمه سلامت براي تسهيل تسويه بدهي‌هاي دارويي خود به مراكز درماني خبر داد و به ايرنا گفت: «اين كمك در حال عملياتي شدن است اما يكي دو هفته زمان مي‌برد تا از طريق مكانيسم بانك مركزي اين ارز به ريال تبديل شود. سه هزار و 500 ميليارد تومان مطالبات سررسيده صنعت دارو است كه به علت زنجيره تاخير پرداخت‌هاي بيمارستان‌ها و داروخانه‌ها، در نهايت به توليدكنندگان رسيده است.»

در مراسم افتتاح اين نمايشگاه، مسعود پزشكيان؛ وزير بهداشت دولت دوم اصلاحات هم از جمله سخنرانان بود و با اشاره به تاثير تحريم‌ها بر وضعيت بهداشت و درمان، از توليدكنندگان دارو خواست با قدرت نسبت به توليد دارو اقدام كنند تا نياز دارويي به خارج كمتر شود و گفت: «كساني كه دم از انسانيت مي‌زنند با تحريم‌هاي‌شان همه مردم را دچار مشكل كرده‌اند و اين نشان مي‌دهد آنها با مردم سر جنگ دارند. در اين شرايط وظيفه صنعتگران، دانشگاهيان و دولت اين است كه با تمام وجود از اين تهديد، فرصت بسازند تا روي پاي خود ايستادن را بهتر بياموزيم.در شرايطي كه دارو هم تحت تاثير تحريم‌ها قرار گرفته ما بايد تا جايي كه مي‌توانيم پاسخگوي نياز مردم باشيم و نيازمان را به خارج كمتر كنيم. متاسفانه دشمنان، مردم بيگناه يك كشور را بمباران مي‌كنند و كساني را كه نبايد، تحريم مي‌كنند. امريكا اگر در جنگ‌ها پايگاه‌هاي نظامي را بمباران مي‌كند، حالا با تحريم مردم بي‌گناه را بمباران كرده است. نبايد درد مردم را با سياست پاسخ داد و درد آنها را نبايد سياسي كرد.»

پزشكيان هم حجم انباشته مطالبات صنعت و دست‌اندر‌كاران تامين دارو را مورد اشاره قرار داد و در توضيح تاثير منفي اين انباشتگي در كاهش دسترسي بيماران به دارو گفت: «متاسفانه در شرايطي كه با اين بحران‌ها مواجه هستيم، دست از خرج‌هاي بي‌ربط برنمي‌داريم. ما بايد در اين شرايط نيازهاي اساسي را ببينيم و كمك كنيم توليد‌كنندگان با قدرت به توليد ادامه دهند تا نياز ما به خارج كمتر شود. دولت، مجلس، قوه قضاييه و همه ارگان‌ها هم بايد دست به دست هم دهند تا پاسخگوي نياز مردم در حوزه بهداشت و درمان باشيم.اميدوارم تلاش شركت‌هاي داروساز داخلي پاسخگوي نياز مردم باشد ضمن آنكه پشتيباني و حمايت از شركت‌هاي توليد‌كننده دارو جهت تامين نيازهاي بيماران در شرايط تحريم ضروري است.» پزشكيان در حاشيه بازديد از اين نمايشگاه گفت: «درباره بدهي 3 هزار و 500 ميليارد توماني دولت به مجموعه توليد و تامين دارو، جلسه‌اي با حضور رييس مجلس و كميسيون بهداشت تشكيل شد و پيگيري‌هايي در حال انجام است. به هر حال ما با تحريم مواجه شده‌ايم و بايد پاسخگوي نيازها باشيم. در اين رابطه دستوراتي هم صادر شده و از سوي مقام معظم رهبري هم پيگيري مي‌شود كه ارز مورد نياز داروسازها به آنها اختصاص يابد و مشكل در حال حل شدن است. البته ما در كشور حالت جنگ اقتصادي به خود نگرفته‌ايم و خيال مي‌كنيم شرايط مثل گذشته است در حالي كه بايد به نيازهاي حياتي و واقعي اهميت بدهيم نه اينكه ارز را به جايي كه دل‌مان مي‌خواهد اختصاص دهيم. داروسازها دو سال است اين مشكل را دارند كه پول‌شان پرداخت نمي‌شود. جهت‌گيري ما به گونه‌اي است كه هزينه‌بر است. در حالي كه چه در تحريم و چه در غير‌تحريم بايد جلوي هزينه‌ها را بگيريم.»

به دنبال اخباري كه از برگزاري اين نمايشگاه منتشر شد، كيانوش جهانپور؛ سخنگوي سازمان غذا و دارو هم به پانا گفت كه قيمت داروها حتي در صورت تشديد تحريم‌ها از 13 آبان سال جاري افزايش نخواهد يافت و گفت: «در وضع فعلي موج افزايش قيمت دارو نداريم و در آينده هم موج افزايش قيمت دارو نخواهيم داشت. قيمت‌گذاري دارو بر مبناي ارز دولتي انجام مي‌شود و ارز دولتي نيز به حوزه دارو تخصيص پيدا كرده است. افزايش قيمت دارو حتي از نرخ تورم سال گذشته پايين‌تر است. البته براي برخي اقلام دارويي با توجه به افزايش ميزان درخواست و احتمال قاچاق و مشكلاتي ناشي از ارزان بودن دارو در بازار دچار كمبود شده‌ايم. همچنين در برخي از اقلام دارويي مانند وارفارين محدوديت عرضه وجود دارد زيرا ذخيره اين داروها فقط تا 4 ماه آينده پاسخگوي نياز بيماران خواهد بود بنابراين توزيع اين داروها در داروخانه‌هاي منتخب انجام مي‌شود. بنابراين كمبود برخي داروها به معناي اين نيست كه در بازار وجود ندارد بلكه در داروخانه‌هاي منتخب توزيع مي‌شود هر چند كه براي بيماران زحمت دارد.ممكن است بخشي از دپوي دارو از سوي مصرف‌كنندگان صورت بگيرد و بخشي هم از سوي حلقه‌هاي مربوط به زنجيره توليدكننده دارو باشد. درباره 300 قلم داروي گران‌قيمت، از صفر تا 100 توليد و عرضه به بيمار از طريق سامانه نظارت سازمان غذا و دارو نظارت مي‌كنيم، مابقي داروها نيز در زنجيره توزيع قابل رصد هستند اما ممكن است در داروخانه موجود نباشد و اگر در اين زمينه گزارشي به دست ما برسد، پيگيري خواهد شد.شايد در حوزه دارو به صورت حاد در كوتاه‌مدت مشكلاتي داشته باشيم اما با توجه به اينكه ارز دولتي به دارو تخصيص مي‌يابد، در درازمدت نگران تامين دارو نيستيم.»

عقب راندن تحريم دارويي

لبه تيزتحريم‌هاي امريكا پيش از هر بخش ديگري عرصه دارو را مجروح كرد. رييس‌جمهور امريكا از ابتدا سعي كرد بگويد «دارو» شامل اين تحريم‌ها نمي‌شود. اما ديري نپاييد كه شركت‌هاي اروپايي و امريكايي توليد‌كننده دارو كارشان را در ايران نيمه‌كاره رها كردند و بسياري از آنها از هر گونه تعامل با ايران خودداري كردند. در چنين شرايطي كه بسياري از شركت‌هاي توليدكننده دارو از همكاري با ايران منع شدند و حتي دولت امريكا به‌طور تك به تك با شركت‌هاي داروسازي وارد مذاكره شد تا با ايران تعامل نداشته باشند اينك ۱۴۰ شركت خارجي از ۲۴ كشور در كشورمان حضور پيدا كرده‌اند تا در رويداد «ايران‌فارما» حاضر شوند. اين تعداد در كنار ۳۶۰ شركت فعال عرصه داروسازي در ايران از ۲ تا ۴ مهر حضور خواهند داشت. بدين‌ترتيب يكي از مهم‌ترين رويدادها براي عقب ‌راندن تحريم دارويي ايران در مصلاي تهران در جريان است و در آن ۲ پاويون اختصاصي به هندي‌ها و چيني‌ها داده شده كه بيشترين مراوده صنعت دارو با اين دو كشور است.